Generoak goiti-beheiti, XX. mendeko estatubatuar nobelagintzako idazlan benetan handi baten aurrean gaudela esan beharrekoak gara. Zuhurtzia literario bikain halako batez idatzita dago, teknika harrigarri eta eraginkor bat lagun —lantzean behin, zabarra zela aurpegiratzen zioten arren—: erritmoa estuki neurtuta dago, guztia kontrolpean, esaldiak ondo haztatuta, eszenak fin pisatuta. Protagonistaren zorotasuna estilo hipnotiko moduko batean emanda heltzen da. Literatura unibertsalaren kanonean agertu behar luke, edizio ohardun batean, Faulkner, Melville, Twain edo Capoteren ondo-ondotxoan. Zor bat bera ere ez dielako: estiloa indartsua da, narrazioa ezinago bizi eta freskoa, hizkera eta ideiak bezainbeste, garapen korapilatsua alde batera ezin utzizkoa, narratzailearen buru zokondoak sinesgarriak oso; eta horretaz guztiaz gain, legerik oneneko literatura ere eskaintzen du, pertsonaia erretratu ikaragarri sinesgarria ez ezik. Estatu Batuek bizi izandako garai jakin —eta latz— batean kokaturik egonda ere, eleberria erraz bihurtzen da noiznahiko, amerikar lurralde guztiz zibilizatu gabeko batean gertatzen den aldetik. Pertsonaiak sano primitiboak dira, ikasgabeak, latzak, bortitzak, ekanduko sinesmen humanitario gehienetatik urrunduak.

Karlos Del Olmok, 2007ko maiatzaren 7an.